متر کسی از ماها داستان دوازده برادر و ننه سرما و چله بزرگ و چله کوچیکه رو برای بچه‌ها و نوه هایش تعریف می‌کنه .

چله‌ی بزرگ …

چله‌ی کوچک …

چارچار …

سده …

اَهمن‌وبهمن …

سیاه‌بهار …

و سرماپیرزن …

 زمستان به دو بخش تقسیم میشه :

♦چله بزرگ(چله کلان )

♦چله کوچک (چله خرد )

_ چله بزرگ از

( اول دی ماه تا دهم بهمن ماه)

وچهل روز کامل می‌باشد .

_ چله کوچک از

( یازدهم بهمن تا پایان بهمن ماه  )

و 20روز کامله

وبه همین دلیل چون 20 روز کمتر است ؛چله کوچک نامیده شده است .

غروب آخرین روز چله بزرگ ( جشن سده) برگزار می شده

و مردم دور هم جمع می شدند واز این جشن لذت می بردند ودر نهایت با برپایی آتش و خواندن شعر و پایکوپی بدور آتش، سده را جشن

می گرفتند.

این دو برادر

( چله بزرگ وچله کوچک )

در هشت روزی که در کنار همدیگر هستند آن 8 روز را ( چار چار)

می نامند .

به چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک« چار چار» می گویند.

پس از چار چار نوبت به

« اهمن و بهمن» پسران پیرزن

(ننه سرما ) می رسد

که خودی نشان دهند.

♦ 10 روز اول اسفند را (اهمن )

♦10روز دوم اسفند را ( بهمن)

می گویند .

واین 20 روز ممکن است

آنقدر بارندگی باشد که این دوبرادر به دوچله طعنه بزنند .

با توجه به شعری که قدیمی های نازنین می خواندند::

(اهمن وبهمن ،

آرد کن صدمن ،

روغن بیار ده من ،

هیزم بکن خرمن،

عهده همه بامن )

تا اینجا 20روز از اسفند به نام اهمن وبهمن نامگذاری شده اند .

می ماند 10 روز آخر اسفند ماه که :

♦5 روز اول( سیاه بهار ) نام گرفته وشعری هم که قدیمی ها میخوانند :

سیاه بهار شب ببار و روز بکار

از این شعر هم مشخص می شود

در این ایام شبها بارندگی فراوان

بوده وروزها کشاورزان مشغول

کشت وزراعت بوده اند ،

♦5 روز آخر هم (سرماپیرزن) نام گرفته است که در این روزها آسمان گاهی ابری گاهی آفتابی ،گاهی همراه با باد واکثر اوقات از آسمان تگرگ می بارد ؛

که قدیمی های دل پاک، براین باور بودند که گردنبند پیرزن پاره شده ومُهره‌های آن به زمین میریزد.

حیف است بچه های ما اینها را نشنوند و این قصه ها از صفحه روزگار محو شود!

که البته این رسم در هر منطقه به شیوه های مختلف برگزار میشه و خب در دهستان مصعبی هم آیین خاص خودمون رو داریم .

نهم ،دهم و یازدهم بهمن ماه ،دو شب از چله بزرگ و یک شب از چله کوچک را شب های سده میگویند .در این روزها جوانان با جمع اوری چوب و لاستیک به سر کوه های مختلف روستا میروند و با برپایی آتش به جشن و سرور میپردازند .جوانان و نوجوانان باید تا قبل از غروب افتاب چوب و لاستیک را به بالای کوه برسانند و به محض غروب افتاب اتش خود را برپا کنند .

جشن سده که هر ساله در این شبها برگزار میشود ، دو شب از چله بزرگ و یک شب از چله کوچک ، سه شب متوالی جوانها سر کوه کمر می روند (امسال از ارتفاع کم کرده بودند و همین کوه پشت ده آتیش کرده بودند ) و آنجا آتیش بر پا میکنند و گاهی شیطنت میکنند و لاستیکها را از اون بالا به سمت پایین چرخ میدهند که منظره جالب و تماشایی به وجود می آورد . و بعد از آن مراسم چو چو را اجرا میکنند به این صورت که به درب منازل هم ولایتی ها می روند و با خواندن شعر و گرفتن خوراکی های خوشمزه مراسم به پایان می رسد . قسمت دومش رو به خاطر کرونا امسال حذف کردند

ارسالی توسط خانم مریم شبانی محبوب